Fantastisch idee, maar ook complex
‘In 2005 kreeg ik een tip dat er een interessante vacature was bij Driestroom. We waren kort daarvoor verhuisd naar Bemmel en Elst lag dus om de hoek. Ik was toe aan een nieuwe uitdaging. Ik wilde iets fris en zocht naar meer speelruimte. Die heb ik bij Driestroom gevonden. Samen met een collega heb ik bijvoorbeeld een cursus motiverende gespreksvoering opgezet, die recht doet aan de autonomie en de kwaliteiten van de mensen die wij ondersteunen. In plaats van te adviseren, zetten we de cliënt aan het denken over de keuzes die hij maakt. Dit leidt tot een veel betere samenwerking. Je krijgt bij Driestroom veel ruimte voor dit soort eigen ideeën. Die ruimte is overigens ook een zwakte. Er is weinig gekaderd bij Driestroom en als je behoefte hebt aan structuur, dan heb je het zwaar.’
Helder communiceren
‘In mijn werk met cliënten zie ik allereerst een mens tegenover me, die soms moeilijk vooruitkomt in het leven. We zoeken samen uit wat hij of zij nodig heeft en waar ik mijn deskundigheid kan inzetten om een positief verschil te maken. Dat kan dan gaan om ondersteuning, behandeling of beoordeling. Bijvoorbeeld bij het moeder-kind-huis waarvoor ik werk. Daar speelt de angst bij moeders dat hun kind wordt weggehaald. Het beoordelen van de opvoedingsvaardigheden van de moeder leidt nogal eens tot lastige situaties.’
Eindverantwoordelijk
‘De gezinshuizen zijn gestart als beter alternatief voor kinderen met forse problemen die niet meer thuis kunnen wonen. Pleegouders zijn niet altijd professioneel pedagogisch onderlegd; voor ondernemers van de Driestroomhuizen is dit echter een voorwaarde. De eisen om te mogen starten met een Driestroomhuis zijn gedurende de jaren ook steeds verder aangescherpt met bijvoorbeeld de SKJ-registratie (Stichting Kwaliteitsregister Jeugd), waardoor sommige gezinshuisouders zich moesten bijscholen. Driestroom is uiteindelijk eindverantwoordelijk om de beste zorg aan kinderen te kunnen bieden.’
Onafhankelijk en ondernemend
‘Johan Emons begon bij Driestroom als teamleider bij kindercentrum Stijntje Buys. Hij was een onafhankelijke geest, kritisch over hoe de zorg in Nederland was georganiseerd. Daarbij was Johan ondernemend en zag hij kansen voor gezinshuizen. Hij was ervan overtuigd dat de franchiseformule een aparte status nodig had en zich niet zou kunnen ontwikkelen als afdeling binnen Driestroom. Met de oprichting van de Ondernemersgroep stond Johan voor het ondernemerschap.’
In mijn werk met cliënten zie ik allereerst een mens tegenover me, die soms moeilijk vooruitkomt in het leven. We zoeken samen uit wat hij of zij nodig heeft en waar ik mijn deskundigheid kan inzetten om een positief verschil te maken. Dat kan dan gaan om ondersteuning, behandeling of beoordeling
Kritisch kunnen zijn
‘Johan vond het belangrijk dat de zorgbudgetten direct naar de gezinshuisouders gingen, zodat veruit het meeste geld aan de zorg voor de kinderen kon worden besteed. Dat het geld direct naar de werkvloer ging, vond ik een mooi idee. Dat gezinshuisouders hun gedragsdeskundige direct betaalden, vond en vind ik een minder mooi idee. Je wilt toch dat gedragsdeskundigen onafhankelijk en kritisch kunnen zijn. Johan ging uit van het standpunt ‘wie betaalt die bepaalt. Ik vond vooral dat invloed en verantwoordelijkheid hand in hand moesten gaan. Dit gaf veel discussie. Dat soort dingen vond ik ingewikkeld. Johan ging zijn eigen weg en wilde ‘scherp aan de wind zeilen’, zoals hij ooit opmerkte. Het gebrek aan samenwerking leverde mij veel stress op en gaf wederzijds wantrouwen.’
Hij was een onafhankelijke geest, kritisch over hoe de zorg in Nederland was georganiseerd. Daarbij was Johan ondernemend en zag hij kansen voor gezinshuizen. Hij was ervan overtuigd dat de franchiseformule een aparte status nodig had en zich niet zou kunnen ontwikkelen als afdeling binnen Driestroom. Met de oprichting van de Ondernemersgroep stond Johan voor het ondernemerschap
Weer met mijn vak bezig
‘Ik had op een gegeven moment geen vertrouwen meer dat de dingen waar ik tegenaan liep gingen veranderen. Ook miste ik het werk waarvoor ik was opgeleid. Na zo’n vier jaar heb ik afstand genomen van mijn rol als hoofdbehandelaar. Dat is voor mij een heel goed besluit geweest. Ik ben nog wel verbonden aan een drietal Driestroomhuizen: een gezinshuis in Renkum, een initiatief voor 18-plussers in Nijmegen en het moeder-kindhuis in Groesbeek. Het is fijn om weer vakinhoudelijk bezig te zijn.’
Werken aan de formule
‘De Driestroomhuizen zijn een mooi product. Ze staan midden in de samenleving,
geïntegreerd in de wijk, dicht bij scholen en sportclubs. De gezinsouders bieden een stabiele omgeving, een thuis voor de kinderen. Maar er is nog genoeg ruimte voor verbeteringen er wordt nog altijd aan de formule gewerkt.’
Visie en vrijheid
‘Wat is overgebleven uit de periode met Johan? De vrijheid om radicaal anders over het inrichten van zorgorganisaties te denken. Daarvoor is visie en vrijheid van denken nodig en dat had Johan. Ik heb ook een duidelijke visie, maar ben geen geboren ondernemer. Voor mij hoeft het ook niet per se vernieuwend te zijn. Je moet streven naar de best mogelijke hulpverlening. Daar zet ik mij voor in.’
Interview met Bas van Diggelen, GZ-Psycholoog/systeemtherapeut, uit het boek: 'Johan Emons, een man met een missie. De ontwikkelingen van de franchise bij Driestroom'.
